Merkimiðar

Við erum stundum svo afar glöð í fullyrðingum okkar og fordómum og afar gjöful á merkimiða bæði til heilu samfélagshópanna og eins einstaklinga sem mega sín einskis gegn þessum "réttlætanlegu" merkimiðum.

Merkimiðum eins og t.d  "allir karlmenn" eru ómögulegir og hafa heilann á vitlausum stað, "allar konur" kunna ekki að keyra og því síður að bakka í stæði, "allir unglingar" eru óalandi og óferjandi. "allir kristnir" eru öfgatrúar og hommahatarar, "allir múslímar" eru hryðjuverkamenn og kvennakúgarar,"allir listamenn eru draumóramenn og latir, "allir auðmenn" eru glæpamenn og þjófar. Eins erum við ósköp dugleg við að gefa merkimiða þeim sem gera eitthvað öðruvísi en við gerum og eru kannski líka öðruvísi en við erum sjálf og það gengur ekki í okkar sjálflæga huga. 

Svona get ég haldið áfram að tína til þær merkingar sem við gefum út alveg hægri vinstri án þess þó að hugsa nokkurn hlut um það hvað við erum í raun að segja eða gera þeim sem merkinguna fá. 

Það eru líklega rúmir sjö milljarðar manna á lífi í heiminum núna, og þar af leiðandi u.þ.b sjö milljarðar sagna í gangi, því að saga okkar allra er ólík og ómögulegt fyrir okkur að skilja aðra menn nema að mjög litlu leiti.

Þó eigum við svo erfitt með að skilja þá einföldu staðreynd að við bara getum ekki skilið aðra til fulls og munum aldrei geta það!

Við eigum svo sem sameiginlega reynslu sum hver, eins og t.d veikindi af ýmsum toga,barnsfæðingar, skilnaði og slíkt, og getum skilið upp að vissu marki hvað aðrir eru að ganga í gegnum þar.

Aðra þætti lífs hans þekkjum við hinsvegar ekki og getum ekki þekkt. Sú saga er margþætt og gerir þessa persónu að því sem hún er í dag. þúsundir brota af einu eða öðru tagi hafa mótað sögu hennar og við erum ekki fær um að dæma lífsveg hennar með nokkrum hætti þar sem við sjáum ekki hvaða brot það voru sem gerðu hana að því sem hún er í dag. Og það verður ekki fyrr en að við getum séð inn í hjarta hennar sem við getum skoðað hversvegna hún framkvæmir eins og hún framkvæmir.

Ég ákvað að skrifa þennan pistil vegna þess að mig langar svo óskaplega til þess að hann verði til þess að við skoðum hvers vegna okkur finnist þörf á að gefa út alla þessa merkimiða sem eru oft eins og gyðingastjörnur Hitlers voru forðum daga fyrir þá sem merktir voru þeim.

Þessar merkingar okkar hafa oft áhrif eins og þau að einstaklingnum finnst hann ekki nógu góður eða vera of lítið eða mikið af einhverju. Þeir einstaklingar sem þetta upplifa fara í kjölfarið oft að fela sig og mynda með sér sjálfsfyrirdæmingu. Og í sumum tilfellum fara þessir einstaklingar að hata einstaklinga, þjóðfélagið eða menninguna sem merkti þá og þá er voðinn vís bæði fyrir þá sjálfa og þá sem í umhverfinu eru.  

Vörum okkur á því að falla í gryfju fullyrðinga og alhæfinga um allt og alla, fordæmum heldur ekki sögur sem við einfaldlega þekkjum aldrei það vel að við séum fær um að dæma þær, en látum þess í stað kærleikann til meðbræðra okkar leiða okkur áfram og ráða ríkjum í hjörtum okkar. Og að endingu elskurnar höfum að leiðarljósi í samskiptum okkar virðinguna fyrir persónu einstaklingsins, menningu, gildum, trú og sögu.

Aðgát í nærveru sálar er okkur alltaf til sóma og það innifelur ofkors í sér að bera virðingu fyrir þeim sjö milljörðum sagna sem byggja þennan heim nú um stundir...

KÆRLEIKUR og VIRÐING er málið elskurnar.

xoxo

Ykkar Linda 

Þær sorgir sem sjaldan er talað um.

Það er margt í lífinu sem getur valdið okkur sorg, en í raun skilyrðum við sorgina nánast einungis við það að missa í dauða þann sem við elskum og tengjumst fjölskylduböndum.

En sorgin býr víða og margt er mannanna bölið og langar mig að minnast á örfá atriði sem við hugsum kannski ekki oft um. 

En-

Að standa frammi fyrir því að missa góðan vin er oft á tíðum mjög erfitt og í raun er eins og hluti af þér sé farinn með honum líkt og þegar náinn ættingi deyr. Allar minningarnar og lífsupplifanirnar sem þið deilduð saman fara með viðkomandi, og kannski enginn sem er lengur til að vitna þær minningar með þér. En það eru fáir sem sýna þér stuðning við fráfall vina þinna og þú glímir yfirleitt við þína sorg í einrúmi.

Þegar fíknatengdir sjúkdómar koma upp í fjölskyldum þá breytist lífið hjá öllum sem tengjast þeim aðilum sem í fíkninni eru og erfitt sorgarferli fer í gang. Sorgarferli sem kannski fáir taka eftir eða tala um (oft á tíðum einnig falið af ættingjum) Brostnar vonir og væntingar fylla sálina á sama tíma og reynt er að breyta ástandinu til betri vegar oft án árangurs. 

Þegar heilabilun eða persónuleikabreyting verður á ástvini vegna sjúkdóms og lyfjagjafa og þeir sem við elskum hverfa inn í heim sem er okkur ekki kunnur veldur það mikilli sorg og kannski ákveðinni höfnunartilfinningu. Að eiga ástvin á lífi sem þó er horfinn í heim þar sem ekki er pláss fyrir okkur er erfiðari en margan grunar og sorgarferlið oft mjög langt.

Skilnaðir og sambandsslit eru vanmetin þegar við tölum um sorgir lífsins en í þeim tilfellum eru ýmist annar eða báðir aðilar að syrgja lífið sem þeir ætluðu sér að eiga og þar sem löng sambúð eða skilnaður á sér stað tekur lífið breytingum á svipaðan hátt og þegar um dauðsfall maka er að ræða. Fáir eru þó til að styðja við viðkomandi nema fyrstu skrefin og algengt að sagt sé við þann sem syrgir að alltaf megi finna annað skip og annað föruneyti og að ekki taki því að syrgja þar sem þetta hafi nú bara verið fyrir bestu. En sá sem syrgir er ekki að sjá skilnaðinn frá þessu sjónarhorni og dregur sig því of inn í skel sína og er þar einn með sorg sína. 

Að geta ekki eignast barn er mjög erfitt að horfast í augu við fyrir all flesta og ekki er er síður erfitt að  standa frammi fyrir fósturmissum. Hvorutveggja mjög vanmetið oft á tíðum sem sorgarferli og gleymist oft að hugsa út í þá kvöl sem þeir einstaklingar sem þetta upplifa ganga í gegnum.

Að lokum langar mig að minnast á sorgarferli sem við tölum heldur ekki mikið um, en það eru tímamótin sem verða stundum hjá okkur í lífinu. Tímamót sem verða gjarnan þegar gömul og dýrmæt hlutverk sem við höfum gegnt í lífinu eru ekki lengur til staðar. Hlutverk sem okkur þóttu svo sjálfgefin eins og vinnan okkar eða barnauppeldið. Breytingar af þessu tagi geta valdið mikilli sorg og í einhverjum tilfellum tilfinningu um tilgangsleysi lífsins og það sem einu sinni var er syrgt og kvíðatilfinning tengist framtíðinni.

En hvers vegna er ég að telja þetta allt saman upp hér?

Jú vegna þess að mig langar til að við séum öll meðvituð um að þeir sem standa í þessum sporum eins og svo mörgum öðrum stöðum sem ég hef ekki pláss til að minnast á í þessum litla pistli mínum þurfa á styrk okkar og stuðningi að halda. 

Eins vona ég að þetta pár mitt verði til þess við gefum okkur meira að náunga okkar og látum okkur umhugað um það sem hann er að ganga í gegnum hverju sinni.  Gefum okkur tíma í erli dagsins til að gefa klapp á öxl, smá spjall, bjóða í mat eða kaffi, ísrúnt og fl. Slíkt getur gefið svo miklu meira til þess sem syrgir en okkur gæti nokkru sinni grunað.

Gamla góða gullna reglan "komdu fram við náunga þinn eins og þú vilt að hann komi fram við þig" á hér sem annarsstaðar ágætlega við.

Þar til næst elskurnar

xoxo

Ykkar Linda